Niet-aangeboren hersenletsel (NAH)
Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is schade aan de hersenen, die na de geboorte is ontstaan. NAH kan allerlei beperkingen veroorzaken. U leert met uw beperkingen omgaan in een revalidatiecentrum. Bij een hersenletselteam of een patiëntenvereniging kunt u informatie en advies inwinnen.
Hoe ontstaat het?
Hersenletsel kan op verschillende manieren ontstaan. Bijvoorbeeld door een ongeluk, een val of een klap op het hoofd. Maar het kan ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een beroerte, een infectie, drank- of drugsgebruik, zuurstofgebrek, een hersentumor of een ziekte.
Ziektes die NAH kunnen veroorzaken zijn de ziekte van Parkinson, Alzheimer, Creutzfeldt-Jacob, Huntington of multiple sclerose (MS).
Gevolgen
De gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel verschillen van persoon tot persoon. Het hangt ervan af welk deel van de hersenen beschadigd is.
Gevolgen van hersenletsel zijn bijvoorbeeld:
- verlamming
- epilepsie
- moeite met eten en drinken
- concentratieproblemen
- geheugenverlies
- voortdurende vermoeidheid
- verminderd spraakvermogen
Gedragsveranderingen komen ook voor. Iemand kan als gevolg van niet-aangeboren hersenletsel bijvoorbeeld impulsief of overmoedig gedrag gaan vertonen, of lijden aan stemmingswisselingen.
Revalidatie
Revalideren is leren omgaan met de beperkingen die zijn ontstaan door het hersenletsel.
Door veel te oefenen kunnen beschadigde functies weer terugkomen. Soms lukt het om hiermee een verlamming te overwinnen. Op dezelfde manier kunt u bijvoorbeeld uw geheugen trainen of uw concentratie verbeteren door oefeningen te doen.
Revalideren doet u meestal via het revalidatiecentrum.
Omgaan met NAH
Andere beperkingen zijn blijvend. Revalideren is dus ook: ermee leren leven.
Uw leven is veranderd, maar het kan lastig zijn om dat te accepteren. Psychologische hulp kan u helpen het gebeurde te verwerken. Vaak is die ook beschikbaar via het revalidatiecentrum.
Het kan lastig zijn om het gewone dagelijkse leven weer op te pakken. Er zijn organisaties die mensen met NAH daarin kunnen ondersteunen en begeleiden.
Soms zijn er praktische aanpassingen en hulpmiddelen nodig. Een ergotherapeut kan u hierin adviseren.
Archipel Kenniscentrum beschikt over een eigen expertteam Niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Dit expertteam richt zich op cliënten met niet aangeboren hersenletsel, hun naasten en mantelzorgers. Het team heeft alle kennis rondom NAH gebundeld in een zorgprogramma.
Werken
Als u hersenletsel heeft opgelopen, is het niet eenvoudig om daarna weer 'gewoon' aan het werk te gaan. U kunt samen met uw werkgever kijken of u aanpassingen kunt doen aan uw werkplek.
Er zijn organisaties die zijn gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met NAH, ook als het gaat om het organiseren van passend werk.
Meer informatie, links en tips kunt u vinden op werkenmethersenletsel.nl.
Woningaanpassingen
Het kan zijn dat u door uw beperking woningaanpassingen nodig heeft.
Voor tips hoe u zelf of met hulp van anderen uw huis aanpast, kunt u kijken onder Woningaanpassingen. U kunt ook woningaanpassingen aanvragen bij de gemeente, via de Wmo.
Informatie en individueel advies
Heeft u vragen of behoefte aan een persoonlijk advies? Dan kunt u contact opnemen met het regionale hersenletselteam. Kijk op hersenletselteams.nl om te zien welk team bij u in de buurt zit.
Mensen met NAH, familieleden en professionals kunnen er terecht voor individueel advies over de diagnose, de behandeling, wonen, begeleiding en werk. Het hersenletselteam bestaat uit experts uit verschillende richtingen, waaronder revalidatieartsen, neuropsychologen, psychiaters en maatschappelijk werkers.
U vraagt het advies telefonisch of per e-mail aan. Er zijn geen kosten aan verbonden.
U kunt met vragen natuurlijk ook terecht bij uw huisarts.
Taalproblemen
Een logopedist kan helpen bij problemen met taal en spraak. Logopedie richt zich op alle problemen op het gebied van stem, spraak, taal, gehoor en slikken.
Mensen met een taalstoornis kunnen gespecialiseerde hulp krijgen in een van de regionale Afasiecentra.
Patiëntenvereniging
U kunt ook informatie inwinnen en mensen ontmoeten via een patiëntenvereniging. Bij welke vereniging u terecht kunt, hangt af van de oorzaak van het hersenletsel.
U kunt eens kijken op de website van de Hersenstichting voor een overzicht van patiëntenverenigingen.